Ο κόσμος βρίσκεται ενώπιον μιας καινοφανούς κρίσης που στην έναρξη της εκδηλώθηκε ως χρηματοπιστωτική αλλά που στην πορεία της αποκτάει τα χαρακτηριστικά μιας καθολικής αποσταθεροποιητικής εξάπλωσης όλων των αντινομιών του παγκόσμιου συστήματος . [1]
Ο όρος κρίση προέρχεται από την αρχαιοελληνική γλώσσα, στην οποία «κρίσις» σήμαινε διαχωρισμός, διάζευξη / επιλογή, απόφαση / έρις, φιλονικία / έκβαση, αποτέλεσμα. Μεθερμηνευόμενα όλα αυτά ορίζουν τα σημαινόμενα μιας κρίσιμης καμπής, μιας μετάβασης στην οποία διαπλέκεται ο «κίνδυνος» και η «ευκαιρία» όπου η ανάπτυξη των αντιφάσεων είναι πλήρης και για τούτο θα πρέπει να ληφθούν «στρατηγικές» αποφάσεις διαρθρωτικών μετασχηματισμών. Αυτό δε, καθίσταται ακόμα πιο επιτακτικό όταν δεν έχουμε να κάνουμε απλώς με μια τοπική, εθνική ή περιφερειακή ακαταστασία αλλά με μια οικουμενική καταλυτική διατάραξη και αποσυναρμογή όλου του συστήματος η οποία έχει τη ροπή να έλκει και να απορροφάει στην περιδίνηση της πλείστα κεντρικά, περιφερειακά, εθνικά και τοπικά υποσυστήματα σε ολόκληρο τον άξονα Βορρά - Νότου.
Σήμερα με την επέκταση των τάσεων της χρηματοπιστωτικής - τραπεζιτικής κατάρρευσης και τη ραγδαία διαπίδυση της αποδιοργάνωσης στην «πραγματική οικονομία» γεννιέται μια πρωτοφανής κατάσταση που δεν έχει άλλο παρόμοιο προηγούμενο σε ολόκληρη την εκατονταετία. Αυτό που τώρα βασιλεύει είναι η διαλεκτική της εκτεταμένης καταστροφής παραγωγικών δυνάμεων, η μαζική απαξίωση κεφαλαίων και εργασιακής δύναμης. Οι γραμμές του πλανητικού «εφεδρικού στρατού» διαρκώς διογκώνονται και τα εκατομμύρια των νέων θυμάτων, των απολυμένων και των υποαπασχολουμένων νεοπληβείων του παγκόσμιου κεφαλαιοκρατικού τρόπου εκμετάλλευσης και ζωής στοιβάζονται στην ανάπτυξη της απόλυτης εξαθλίωσης.
Ποια όμως μπορεί να θεωρηθούν ως τα κύρια στοιχεία της τωρινής κρίσης;
-Το πρώτο είναι πως έχουμε να κάνουμε με μια συστημική κρίση υπερσυσσώρευσης που έχει χαρακτήρα οικουμενικό ενώ σε αυτήν εμπλέκονται όλες οι απελευθερωμένες παγκόσμιες αγορές (χρήματος, κεφαλαίου, εμπορευμάτων, εργασίας), δηλαδή η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση. Το καπιταλιστικό σύστημα - στριμωγμένο στην εύθραυστη σχέση που ορίζεται από την αντίφαση μεταξύ της επεκτεινόμενης πλανητικής υπερσυσσώρευσης και της διακίνησης των χρηματοοικονομικών κεφαλαίων από τη μια και της χαμηλόρυθμης παραγωγικής τους χρήσης από την άλλη – οδηγήθηκε στη γενική και ανεξέλεγκτη αστάθεια.
-Το δεύτερο είναι πως θα έχουμε μια παρατεταμένη φάση αποπροσαρμογών και αναπροσαρμογών τόσο των αντικειμενικών όσο και των υποκειμενικών δρώντων δυνάμεων του συστήματος. Εν μέσω της συρρικνούμενης οικονομικής ανάπτυξης η πολυεπίπεδη παγκόσμια πάλη των τάξεων (παρά τη παρούσα σχετική νηνεμία) είναι πιθανό να λάβει εντονότερες μορφές και είναι αυτή που σε τελική ανάλυση θα «μορφοποιήσει» την όλη διαδικασία της μετάβασης από το προηγούμενο πρότυπο οικουμενικής καπιταλιστικής συσσώρευσης και ρύθμισης σε ένα επόμενο.
-Το τρίτο στοιχείο είναι πως οι άμεσες επιπτώσεις της κρίσης σαφώς είναι με τον άλφα ή βήτα τρόπο άκρως οδυνηρές για τη συντριπτική πλειοψηφία, για τους μη έχοντες. Παράλληλα επίσης θα πρέπει να γίνει αντιληπτό πως ακόμα πιο οδυνηρή μπορεί να αποβεί ολόκληρη η μακρά πορεία μετάβασης προς νέες διάδοχες καταστάσεις ενδεχομένως ακόμα χειρότερες από τις προηγούμενες. Και αυτό διότι η αντίφαση ανάμεσα στο επίπεδο των «αντικειμενικών δυνάμεων» του συστήματος και σε αυτό των «υποκειμενικών δυνάμεων» είναι στους πάντες ορατή. Η πλημμυρίδα της παγκόσμιας οικονομικής αποσταθεροποίησης βρίσκει το επίπεδο των λαϊκών κινημάτων στον καπιταλιστικό «Βορρά» σε υπανάπτυκτη έως αποπροσανατολισμένη κατάσταση και τούτο με την ιστορική συμβολή της ρεφορμιστικής αριστεράς ενώ οι υποκειμενικές αντισυστημικές συνομαδώσεις κινούνται στο στάδιο των σποραδικών αντιστάσεων που ενίοτε λαμβάνουν την όψη εκρηκτικών ξεσπασμάτων που όμως εύκολα χειραγωγούνται ή καταπνίγονται από την ολιγαρχία και τις καθεστωτικές δυνάμεις της. Έτσι η πλειοψηφία των κυριαρχούμενων κοινωνικών τάξεων καθηλώνεται στη φαταλιστική και φοβική ανοχή της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων, μια πραγματικότητα που μπορεί να μεταβληθεί μονάχα στο βαθμό που οι ενωμένες αντισυστημικές δυνάμεις κατορθώσουν να εξυψωθούν σε εκείνο το αποτελεσματικό επίπεδο αυτοσυνείδησης και πράξης επικαθορίζοντας ηγεμονικά την ευρύτερη και κρίσιμη συγκυρία στην οποία ζούμε και προσφέροντας προοπτική στους τομείς της ανθρώπινης απελευθέρωσης και επιβίωσης.
Οι κάθε είδους απολογητές της κεφαλαιοκρατικής οργάνωσης του ανθρώπινου βίου, ύστερα από την κοσμοϊστορική δραματική πτώση του κρατικού σοσιαλισμού, εόρταζαν χρόνια τώρα την επικράτηση της απέναντι στον «κομμουνισμό» και διαβεβαίωναν την ανθρωπότητα για την αμετάκλητη και τελεσίδικη περαίωση της ιστορίας. Τώρα, μεσούσης της κρίσης της «αοράτου χειρός» και καθώς οι προσεισμοί της προμηνύουν τον επόμενο «πολιτικό κύκλο» των κοινωνικών αντιμαχιών, έχουν καταπιεί την αυτοδοξολογική και αυτοδικαιωτική τους γλώσσα στο ιδεολογικό επίπεδο με την ίδια ένταση που απλώνουν επιθετικά τη μακριά και ορατή τους χείρα πάνω στους απόκληρους τούτου του δικού τους κόσμου. Διότι «τω καιρώ ετούτω» αποκαλύπτονται στην επιφάνεια οι θεμελιώδεις κινητήριοι ελκυστές της οικουμενικής κοινωνικής «διαλεκτικής» καθώς σε Δύση και Ανατολή διαψεύδεται ολοκάθαρα ο φενακισμός των μαζικοδημοκρατικών καταναλωτικών και παρασιτικών ψευδαισθήσεων συναντώντας μια ωμή, συνθλιπτική και αδιέξοδη πραγματικότητα ενώ ο κόσμος προετοιμάζεται «ηφαιστειακά» να εκραγεί με τη συνδρομή της δημογραφικής - πληθυσμιακής «βόμβας» και την πολλαπλασιαζόμενη μαζική αδυναμία για πρόσβαση στα πιο ζωτικά φυσικά, κοινωνικά και οικολογικά αγαθά, δηλαδή τα αναγκαία βιοτικά μέσα της αυτοσυντήρησης. Και αυτό εξ αιτίας της ιστορικής ληστρικής αρπακτικότητας και καταστροφικότητας του κεφαλαίου.
Η εξάπλωση της κρίσης σε συνδυασμό με την απουσία σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό εθνοκρατικών και κοινωνικών δικτύων προστασίας ρευστοποιεί όλες τις σταθερές για την πιο στοιχειώδη αυτοεπιβίωση και ο τρομοκρατικός ανεμοστρόβιλος της ανεργίας και της απόλυτης ένδειας αρχίζει να σαρώνει τον πλανήτη από τις ΗΠΑ ως την Ανατολική Ευρώπη και από τη Ρωσία ως την Κίνα. Είναι λοιπόν παραπάνω από βέβαιο πως, καθώς η πολιτική αρχίζει να αποκτά ολοένα και περισσότερο ένα επιπρόσθετο βιολογικό - επιβιωτικό χαρακτήρα (και απουσιάζει προς το παρόν ένα απελευθερωτικό πρόταγμα οργανωμένης στρατηγικής διεξόδου), θα γίνουμε μάρτυρες ενός ιδιότυπου κοινωνικοπολιτικού μιμητικού πριμιτιβισμού. Ήτοι μιας πρωτόγνωρης και πρωτόγονης μορφής κοινωνικών ερίδων, συγκρούσεων και συνομαδώσεων που θα συνδιαμορφώνουν τις μικρές ή μεγάλες δίνες μιας μεταβατικής εποχής καταιγιστικής ανομικής αταξίας και με δεσπόζουσες:
-Τις τυφλές, απονενοημένες και αποϊδεολογικοποιημένες εξεγέρσεις (ένα από τα γνωρίσματα άλλωστε και των ελληνικών «δεκεμβριανών»).
-Την εισαγωγή δυσβάσταχτων αλλοδαπών δημογραφικών επιβαρύνσεων (γενικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση) ως αποτέλεσμα περισσότερο της ολιγαρχικής επιχειρηματικής και (δικομματικής – διακομματικής) πολιτικής βούλησης και διαπλοκής και λιγότερο των «αφύλαχτων συνόρων». Ειδικά στην Ελλάδα η αλλοδαπή δυτικόδουλη «αστική» μας τάξη αξιοποιώντας τον μακροχρόνιο υπερδανισμό της χώρας αποφάσισε από χρόνια να κάνει μπίζνες εγκαθιστώντας μαζικά στο εσωτερικό τους δικούς της πλέον δούλους και με αυτούς να σχηματίσει τη καινούργια και απόλυτα ποδηγετημένη αλλοδαπή εργατική της τάξη. Όποιος κλείνει τα μάτια μπροστά στην καθοδηγημένη λαθρομετανάστευση και στο μεταμοντέρνο σκλαβεμπόριο που προωθεί γενικότερα η ολιγαρχία και δεν αντιλαμβάνεται ως πρόβλημα π.χ. τα 2 εκατομμύρια μετανάστες στην Ελλάδα και την αυριανή εξέλιξή του τότε είτε είναι βαθιά νυχτωμένος είτε είναι επιστρατευμένος σε τούτη τη διαπλοκή [2]. Μπορούμε εύκολα να φανταστούμε τις συνέπειες της αλληλεπίδρασης ανάμεσα σε μια αυξανόμενη πληθυσμιακή πυκνότητα (με διαρκώς διογκούμενο λαθρομεταναστευτικό δυναμικό) και στην ενδεχόμενη καθολική μαζική εξαθλίωση λόγω της κρίσης και του διεθνούς οικονομικού ανταγωνισμού. Μια από αυτές (όχι η μοναδική) θα ήταν η επικυριαρχία της ψευδεπίγραφης αντιπαράθεσης μεταξύ της ρατσιστικής αταβιστικής ακροδεξιάς (με την επιζήτηση λύσεων αυταρχικών) και της κοσμοπολίτικης πριμιτιβιστικής ψευτοαριστεράς (με την επιζήτηση των λύσεων της αποδιοργανωτικής Σοροσιανής «πολυπολιτισμικότητας»).
-Ένα νέο κύκλο πρακτορευόμενης, μιλιταριστικής «ένοπλης προπαγάνδας» και αιματηρής ατομικής τρομοκρατίας πάνω στην οποία θα δικαιολογηθεί η ακόμα μεγαλύτερη διακρατική και ενδοκρατική ενίσχυση και σκλήρυνση των αμερικανικών και ευρωατλαντικών ελεγκτικών και κατασταλτικών μηχανισμών.
-Την απρόσκοπτη μεγέθυνση και κοινωνική εδραίωση μιας συγκεκριμένης παράνομης «επιχειρηματικής» μορφής του κεφαλαίου που είναι βεβαίως η μοναδική στο να προσλαμβάνει ενόσω όλες οι άλλες του μορφές θα απολύουν. Πρόκειται για το «εγκληματικό κεφάλαιο» σε αλληλεξάρτηση με το οποίο θα ακμάζουν κάποια άλλα συνδικάτα, τα «συνδικάτα του εγκλήματος».
.
_
.
.
.
[2]-Και είναι εντυπωσιακός ο στρουθοκαμηλισμός της πλειοψηφίας της «αριστεράς» - και δεν αναφέρομαι μόνο στον πολύμορφο νεοταξικό σχηματισμό μέσα σ΄ αυτήν - απέναντι σε τούτο το φαινόμενο, όταν εδώ και 150 χρόνια οι Κ.Μαρξ – Φρ.Ενγκελς επανειλημμένα είχαν αναφερθεί στο πρόβλημα αυτό. Ο Καρλ Μαρξ σε γραφτό του στις 15 Μαρτίου 1865 μεταξύ των άλλων προειδοποιούσε ότι «Ο σκοπός…της εισαγωγής εργατών είναι ο ίδιος με την εισαγωγή Ινδών κούληδων στην Τζαμάικα, δηλαδή η διαιώνιση της δουλείας». Ο Φρίντριχ Ένγκελς σημείωνε επίσης πως «η μετανάστευση …διαχωρίζει τους εργάτες σε δύο σύνολα: τους γηγενείς και τους αλλοδαπούς… Για να σχηματιστεί ένα ενιαίο κόμμα από όλους αυτούς απαιτούνται εντελώς ασυνήθιστα ισχυρά κίνητρα. Συχνά υπάρχει ένα ξαφνικό, ορμητικό ξέσπασμα, αλλά το μόνο που χρειάζεται η μπουρζουαζία είναι να περιμένει υπομονετικά, και τα ετερόκλητα στοιχεία της εργατικής τάξης θα διαλυθούν ξανά».
Marxists Internet Archive:=>The International Working men's Association, A warning.
=>Engels to Sorge, London, December 2, 1893.
.
.
(Γιώργος Καπαρός 9.3.2009)
