Η Ρωσία από
το 2021 εγκαινίασε μια καινούργια φάση στη δράση της εντός του πεδίου των
διεθνών σχέσεων. Μια γενική γραμμή διάρρηξης και «δημιουργικής καταστροφής» της αμερικανοκεντρικής
γεωπολιτικής τάξης. Η γραμμή αυτή
γεννήθηκε στην ομιλία του Πούτιν στο Μόναχο το 2007 όμως παρέμενε δευτερεύουσα και περιορισμένη από την επικυρίαρχη ενδοτική ιδεολογία και πολιτική της 5ης και 6ης φάλαγγας στις
ρωσικές ελίτ, που προέκριναν την υποταγμένη (η πρώτη) ή «ισότιμη» (η δεύτερη)
ενσωμάτωση στο σύστημα της Δύσης. Εν τούτοις η γραμμή αυτή ενισχυόταν βαθμιαία
εμφαίνοντας εντυπωσιακά τινάγματα όπως η πολεμική παρεμβολή στη Γεωργία το
2008, με την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Ν.Οσετίας και της Αμπχαζίας και βέβαια η
μεγάλη γεωστρατηγική, στρατιωτική
παρέμβαση στη Συρία το 2015 έπειτα από πρόσκληση της νόμιμης κυβέρνησης Άσαντ. Τινάγματα που όλα αυτά τα χρόνια
συνυπήρχαν με διστακτικά βήματα σημειωτόν όπως η φοβική πολιτική στη Νοβορωσία
απ' το 2014 και η αυτοπαγίδευση στις ανεφάρμοστες από την Ουκρανία και Δύση, συμφωνίες
του Μινσκ. Στα τέλη του 2021 ένα τελεσίγραφο «κόκκινων γραμμών» της Μόσχας προς
ΗΠΑ και ΝΑΤΟ, το οποίο συνάντησε «κλειστά αυτιά», όριζε τις κρίσιμες απαιτήσεις
μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας, με προτεραιότητα τη διακοπή της επέκτασης
του δυτικού μπλοκ στην Ανατολή και της
κατασκευής Νατοϊκών στρατιωτικών υποδομών πλησίον των ρωσικών συνόρων. Στις 4
Φλεβάρη 2022 η Μόσχα και το Πεκίνο προβαίνουν
δια των Πούτιν και Τζινπίνγκ στη Στρατηγική Πολιτική Διακήρυξη για τις διεθνείς
σχέσεις του 21ο Αιώνα, η οποία:
α) Ορίζει ως
επίκεντρο της την «απεριόριστη φιλία» των δυο πλανητικών δυνάμεων και την
«κοινότητα κοινής μοίρας για την ανθρωπότητα» στα πλαίσια ενός κόσμου
πολυπολικού.
β) Θεμελιώνεται πάνω στα κοινά συμφέροντα ασφάλειας αλλά και
στη σταθερή υλική βάση των συμβάσεων μεγάλης κλίμακας, όπως των υδρογονανθράκων.
γ) Συνιστά
πλέον μια νέα εφιαλτική γεωπολιτική
πραγματικότητα για τη συλλογική Δύση, η οποία όχι μόνο αδυνατεί να αντιδράσει αποτελεσματικά, αλλά εδώ και
χρόνια έχει παράξει αυτοκτονικά τους οικονομικούς, πολιτικούς και ιδεολογικούς
όρους της επαπειλούμενης κατάρρευσης της.
δ) Αποκαλύπτει
εμμέσως ότι για τη Ρωσία ο δυτικός προσανατολισμός
φαίνεται να οπισθοχωρεί ενώ ο ευρασιατικός γίνεται η πρωταρχική κατεύθυνση και
η ενσωμάτωση στην «Ευρύτερη Ευρασία» να προκρίνεται. Διατηρουμένων βεβαίως των αμοιβαία επωφελών
σχέσεων με χώρες δυτικές εάν κι εφόσον εξυπηρετούνται η αρχή της πολυμέρειας
και τα ρωσικά συμφέροντα.
Με τις τωρινές
εξελίξεις η Ρωσία δείχνει ότι αποφάσισε να κλείσει δυναμικά ένα 30χρονο
ιστορικό κύκλο, όπου μετά την πτώση της ΕΣΣΔ η κυριαρχία σε ολόκληρο τον
μετασοβιετικό χώρο είχε παραδοθεί πολιτικά και πολιτιστικά σε ΗΠΑ, Δύση. Η
αυτοκαθηλωτική συναίνεση, τροφοδοτούμενη από τις παρακμιακές πεποιθήσεις της
προσεταιρισμένης φιλελεύθερης πτέρυγας μέσα στη ρωσική ολιγαρχία, ανατινάχθηκε.
Για τη Μόσχα πλέον τα σύνορα του 1991 τίθενται υπό αναθεώρηση και προχωρά πιο αποφασιστικά
στη βαθμιαία «συγκέντρωση των διασκορπισμένων εδαφών και πληθυσμών» του
ευρύτερου ρωσικού κόσμου.
Πρώτο μεγάλο
βήμα ήταν η ρωσική αναγνώριση της
ανεξαρτησίας των Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντονμπάς, η οποία σύμφωνα με τον Πούτιν
αφορά «τα βασικά τους έγγραφα, συμπεριλαμβανομένων των συνταγμάτων τους
…(που)…. θέτουν τα όρια όπως εκείνα των περιοχών του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ
από την εποχή που ήταν μέρος της Ουκρανίας». Αυτό σήμαινε αποδοχή των απαιτήσεων των δυο Λ.Δ. για
ανάκτηση στην επικράτεια τους όσων περιοχών του Ντονμπάς βρίσκονται υπό τον
έλεγχο του ουκρανικού στρατού. Η κίνηση αυτή είναι μοναχά μια κρίσιμη στιγμή,
ένα «μεγάλο πέρασμα», εντός μιας ευρύτερης διαδικασίας η οποία καθώς αναφέραμε ξεκίνησε
εδώ και μια δεκαπενταετία και φαίνεται
να υπακούει στην - μέσα από αντιφάσεις,
ελιγμούς και πισωγυρίσματα - εκδίπλωση ενός διεθνούς πολιτικού σχεδίου. Στο δρόμο της αναγνώρισης θα πορευτούν το
πιθανότερο και ορισμένες άλλες χώρες: Λευκορωσία, Αμπχαζία, Ν. Οσετία, Συρία, Κούβα, Βενεζουέλα, Νικαράγουα κ.α. Ας σημειωθεί εδώ ότι η
σχετική έκκληση της Κρατικής Δούμας προς τον Πούτιν γι αυτήν την αναγνώριση
είχε την μέγιστη υποστήριξη από τον Γκενάντι Ζιουγκάνοφ και το Κομμουνιστικό
Κόμμα Ρωσικής Ομοσπονδίας το οποίο στήριξε επίσης την είσοδο των ρωσικών
στρατευμάτων στο Ντονμπάς για την υπεράσπιση του ρωσικού λαού απ' τους Ουκροναζί
και το ΝΑΤΟ
Δεύτερο
μεγάλο βήμα ή μάλλον άλμα είναι η πολυμέτωπη στρατιωτική επέμβαση μεγάλης
κλίμακας στην Ουκρανία που ξεκίνησε η Μόσχα τη νύχτα της 24ης του Φλεβάρη. Η ανακοίνωση του Πούτιν ανέφερε πως διέταξε
τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις να πραγματοποιήσουν ειδική επιχείρηση στο Ντονμπάς
κατόπιν αιτήματος από τις ηγεσίες των Λαϊκών Δημοκρατιών για υποστήριξη
απέναντι στην πολεμική επιθετικότητα του Κιέβου. Σύμφωνα με την εντολή : «Οι
περιστάσεις απαιτούν να λάβουμε αποφασιστική και άμεση δράση … Οι Λαϊκές
Δημοκρατίες του Ντονμπάς στράφηκαν στη Ρωσία με αίτημα βοήθειας. Από αυτή την
άποψη, σύμφωνα με το άρθρο 51, σημείο 7 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, με την
κύρωση του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου και σύμφωνα με τις συνθήκες φιλίας που
επικυρώθηκαν από την Ομοσπονδιακή Συνέλευση και την αμοιβαία βοήθεια με τις
Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ, αποφάσισα να διεξαχθεί
ειδική στρατιωτική επιχείρηση». Ο Πούτιν δείχνοντας ότι δεν μπλοφάρει και ότι η
πολεμική απάντηση της Μόσχας ήταν αυτονόητη, έθεσε ολόκληρο τον «δυτικό βάλτο»
στο «σημείο βρασμού».
Προτού
αρχίσουν οι ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις, στάλθηκε τελεσίγραφο απ' τις
Λ.Δ. του Ντονμπάς προς τις ουκρανικές δυνάμεις του Κίεβου το οποίο ως
αναμενόταν αγνοήθηκε. Η ουσία ήταν να διακόψουν πάραυτα τις επιθέσεις και ν'
αποσυρθούν αμέσως από όλα τα κατεχόμενα εδάφη του.
Η ρωσική
επέμβαση στην Ουκρανία ορίστηκε από συγκεκριμένους στόχους, όπως:
α) Υπεράσπιση των νεοαναγνωρισμένων δίδυμων
δημοκρατιών, ανάκτηση από αυτές των
κατεχομένων εδαφών του Ντονμπάς και η απελευθέρωση του συνόλου της Νοβορωσίας
μέσω της προσπάθειας να ελεγχθούν το Χάρκοβο και η παράκτια ζώνη από την
Μαριούπολη ως την Οδησσό.
β) Εξουδετέρωση και αποδιάρθρωση του
στρατιωτικού δυναμικού του Κιέβου το οποίο στηρίχθηκε σημαντικά από την ενεργό
συμμετοχή ΗΠΑ, Βρετανίας, ΕΕ, Τουρκίας. Απενεργοποίηση στρατιωτικών υποδομών,
εγκαταστάσεων αεράμυνας, αεροσκαφών και αεροδρομίων με καταστροφικές επιθέσεις
υψηλής ακρίβειας.
γ) Εκμηδένιση της πολεμικής ικανότητας του
καθεστώτος Ζελένσκι, παρεμπόδιση μιας πυρηνικής και Νατοϊκής Ουκρανίας,
αποστρατιωτικοποίηση και αποναζιστοποίηση της χώρας.
Η επέμβαση
στην Ουκρανία η πολιορκία του Κιέβου - πρωτεύουσας της μεσαιωνικής Ρωσίας /
Κράτους των Ρως εκεί όπου το 988 μ.Χ. στα ύδατα του Δνείπερου υπό τον Βλαδίμηρο
Α', Μέγα Πρίγκιπα του Κιέβου συντελέστηκε η μαζική βάπτιση στο χριστιανισμό
-δεν αφορά ένα γεωπολιτικό καπρίτσιο του Πούτιν αλλά τη συμπύκνωση των
απαιτήσεων της ρωσικής ιστορίας που έλαβε δραματικά χαρακτηριστικά όταν το 1991
κατέρρευσε η ΕΣΣΔ και η Δύση κερδίζοντας τον ψυχρό πόλεμο ήλεγξε το
μετασοβιετικό χώρο - με διαμελισμένο τον ρωσικό κόσμο - και παρά τις τότε διαβεβαιώσεις στον
Γκορμπατσόφ των ηγετών της, διπλασίασε στη συνέχεια τις χώρες του αδιάλειπτα
επεκτεινόμενου ΝΑΤΟ στην Ανατολή.
Οι πρώτες
μέρες του πολέμου ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία κατέδειξαν τα εξής:
α) Η ρωσική
μεγάλη στρατηγική επιχείρηση βρίσκεται στη πρώτη της φάση και κατ΄ αρχήν είναι
επιτυχής.
β) Αρκετές βασικές
ουκρανικές στρατιωτικές υποδομές έχουν καταστραφεί, κύριες πόλεις σε όλη τη
χώρα έχουν περικυκλωθεί, μεγάλο μέρος στη Νοβορωσία έχει ελευθερωθεί.
γ) Η Ρωσία κινήθηκε
προσεχτικά για να αποφευχθούν απώλειες κυρίως στον άμαχο πληθυσμό αλλά και να
δώσει την ευκαιρία στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας να καταθέσουν τα όπλα.
δ) Η έλλειψη
μη επανδρωμένων αεροσκαφών είναι στα αρνητικά των μεγάλων δυνατοτήτων
αναγνώρισης και κρούσης του ρωσικού στρατού.
ε) Εκτός το
Τσερνόμπιλ που τέθηκε υπό ρωσικό έλεγχο, στο ουκρανικό έδαφος υπάρχουν 15
ατομικοί αντιδραστήρες. Πελώριος κίνδυνος ακόμα και για ενδεχόμενη προβοκάτσια.
στ) Ο
Ζελένσκι έδωσε χιλιάδες όπλα στους υποστηρικτές του καθεστώτος των μπαντεριστών
Ουκροναζί. Θα επιχειρήσουν να περάσουν σε μορφές ασύμμετρου «αστικού πολέμου»
που εξυπηρετεί και το σχεδιασμό του ΝΑΤΟ ώστε να ανοίξει μια πληγή που θα κακοφορμίζει για τη Μόσχα.
ζ) Η Ρωσία
και οι Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονμπάς φαίνεται να υστερούν σημαντικά στην
ατζέντα της μαζικής ενημέρωσης, της «παραγωγικής προπαγάνδας» και των
επιχειρήσεων ψυχολογικού πολέμου (Psyops)..Η Ρωσία εκτός του ζήτημα της
δημιουργικής καταστροφής και αναδιάρθρωσης της διεθνούς γεωπολιτικής
τάξης, βρίσκεται ενώπιον ενός τεράστιου
εσωτερικού προβλήματος. Αυτό αφορά την αναγκαιότητα μιας δημιουργικής
καταστροφής της ίδιας της φιλελεύθερης ελίτ της χώρας η οποία εν καιρώ πολέμου
μέσω των ΜΜΕ που ελέγχει προωθεί άμεσα ή έμμεσα την προπαγάνδα του δυτικού
εχθρού.
Ο Πούτιν
έκανε έκκληση στους Ουκρανούς στρατιωτικούς να μην αφήσουν τους μπαντεριστές
ναζί να τους κυβερνούν, εννοώντας να πάρουν την τύχη τους στα χέρια τους και να
διαπραγματευτούν με τη Ρωσία.Η έκκληση του παρότι χαρακτηρίζεται από
ορθολογισμό, ταυτόχρονα ενέχει ένα κεκρυμμένο άγχος που αφορά τη διαπίστωση ότι
δεν κάνει ένα σύντομο πολεμικό περίπατο στην Ουκρανία. Παρά τις προόδους του
ρωσικού στρατού φάνηκαν οι εσφαλμένοι υπολογισμοί και τα επιχειρησιακά κενά που
εμποδίζουν την ουσιαστική προέλαση στα τέσσερα μεγάλα μέτωπα του πολέμου (πλην
την παράκτια ζώνη) και την αμετάκλητη στρατηγική νίκη. Παρά την αποδιάρθρωση
ορισμένων βασικών υποδομών του ουκρανικού στρατού αυτή δεν έχει μετουσιωθεί σε
αποδόμηση της οργανωμένης δράσης του. Με συνέπεια την επιβράδυνση του ρυθμού και
της αποτελεσματικότητας της ρωσικής επίθεσης. Η Μόσχα έχει να επιδιορθώσει τον
αρχικό «καλοσυνάτο» της σχεδιασμό των ελάχιστων απωλειών ο οποίος απέτυχε να
τσακίσει τη θέληση του εχθρού για αντιπαράθεση και να τον οδηγήσει στην
παράδοση. Εάν αυτό δεν συμβεί τότε η ουκρανική άμυνα ίσως να μπορέσει ν'
απομακρύνει την προοπτική μιας συνολικής άμεσης ήττας και έτσι να κατορθώσει
την παράταση των πολεμικών εχθροπραξιών.
Η Ρωσία
κατηγορείται από τη Δύση ότι καταλύει τους κανόνες του συστήματος της
Βεστφαλίας (1648) που υποθέτεται διέπουν τις διεθνείς σχέσεις των κρατών ήτοι
νομική ισοτιμία μεταξύ τους, κυριαρχία στην επικράτεια τους, μη ξένη επέμβαση
στα εσωτερικά τους κλπ. Πρόκειται για
μέγιστη υποκρισία ενόσω η Τουρκία εισέβαλε ανεμπόδιστη και κατέλαβε τη Βόρεια
Κύπρο με στήριξη του ΝΑΤΟ , όταν η δύση κατέλυε την οντότητα της Γιουγκοσλαβίας, όταν εναγκαλιζόταν το
ψευδοκράτος του Κοσσόβου, όταν εξαπέλυε τους νεοταξικούς πολέμους επιδιώκοντας
να καταστρέψει και να διαμελίσει Αφγανιστάν, Ιράκ, Λιβύη, Συρία κοκ. Όταν η
Ρωσία μετά το 2014 για μια επταετία ήταν η μόνη που στήριζε τις συμφωνίες Μινσκ
προσπαθώντας μάταια να συνδυάσει την ασφάλεια του πληθυσμού στο Ντονμπάς εντός
μιας ενιαίας Ουκρανίας.
Για τον
πόλεμο στην Ουκρανία την απόλυτη ευθύνη φέρουν κυρίως οι Αγγλοσάξονες και το ΝΑΤΟ καθώς θέλοντας να φθάσουν μπροστά
στις «πύλες» των ρωσικών συνόρων, υπερεξόπλιζαν το Κίεβο και προετοίμαζαν τη
Νατοϊκή του ένταξη, αρνούμενοι να αναγνωρίσουν τις νόμιμες ανησυχίες της Ρωσίας
για την ασφάλεια της. Η τωρινή πραγματικότητα αποδεικνύει ότι η μεν Ρωσία είναι
αποφασισμένη για τις πιο μεγάλες μάχες αλλά το ΝΑΤΟ απλώς βρυχάται ενόσω είναι
μια «χάρτινη τίγρης». Και αυτό είναι αποτέλεσμα του αδιαμφισβήτητου γεγονότος
ότι η Δύση κινείται σε μια τροχιά αργής αλλά αμετάκλητης αποσύνθεσης, τόσο σε
επίπεδο εσωτερικών οικονομικο-κοινωνικών όσο και εξωτερικών γεωπολιτικών όρων.
Μιας παρακμής η οποία την οδήγησε στο διπλό «απονενοημένο διάβημα» να
εξαπολύσει ενιαιομετωπικά τον Covid-19 Γ΄παγκόσμιο πόλεμο κατά των λαών και τον νέο ψυχρό
πόλεμο ενάντια στη Ρωσία, που όμως το ΝΑΤΟ
αυτή τη φορά μέλει να χάσει.
Ως προς τις
περιβόητες δυτικές κυρώσεις που θα κλιμακωθούν, αυτές μπορούν να θίξουν την 5η
και 6η φάλαγγα της ρωσικής ολιγαρχίας: Τα μεγάλα πλούτη τους που έχουν
αποσυρθεί από τη Ρωσία, τα παλάτια στα προάστια του Λονδίνου, τα κάστρα στην
κοιλάδα του Λίγηρα, τα γιοτ στις προβλήτες της Νάπολης, τα τρισεκατομμύρια
στις τράπεζες της Ελβετίας. Σκοπός αυτοί
οι ολιγάρχες να πιεστούν για να μπλοκάρουν την εξέλιξη του πολέμου, να
αποσταθεροποιήσουν και να αποδυναμώσουν τον Πούτιν, να προετοιμάσουν μια
έγχρωμη φιλοδυτική εξέγερση. Όμως ο ρωσικός λαός αδιαφορεί διότι ξέρει πως
ιστορικά είτε με ΕΣΣΔ είτε έπειτα ως Ρωσική Ομοσπονδία, ζούσε πάντοτε σχεδόν
υπό καθεστώς διάφορων κυρώσεων από μια Δύση η οποία επεδίωκε όχι την
εξισορρόπηση αλλά την καταστροφή και την καταλήστευση των πλούσιων πόρων της
μεγάλης χώρας του. Σήμερα τούτες οι
κυρώσεις, ως εργαλείο της νέας ψυχροπολεμικής σύγκρουσης, θα επιφέρουν πολύ
μεγαλύτερο οικονομικό και κοινωνικό άλγος στη συλλογική Δύση – και ιδιαίτερα στις κοινωνίες της
Ευρωπαϊκής Ένωσης - απ' όσο στην ίδια τη Ρωσία η οποία έχει από καιρό
προετοιμαστεί ενώ επίσης «σπρώχνεται» κατά κάποιο τρόπο να διαμορφώσει
οικονομικούς θύλακες σχετικής αυτοδυναμίας. Οι ευρωενωσιακές χώρες της
«πράσινης μετάβασης» - και με τη
Γερμανία ν' αναστέλλει την πιστοποίηση του αγωγού Nord Stream 2 -
πρόκειται να πληρώσουν τα μέγιστα, ως προς το φυσικό αέριο και γενικότερα
μέσα σε μια ξέφρενη ενεργειακή κρίση. Όπου η Ουάσιγκτον επιζητεί την ενεργειακή
αποδέσμευση τούτων των χωρών από τη Μόσχα και να αναλάβει τον έλεγχο των
γραμμών τροφοδοσίας, δια θαλάσσης. Έτσι επωφελούνται μαζί και οι ελληνόφωνοι
εφοπλιστές μας - αυτοί που έβλεπαν εχθρικά μια πολιτική αξιοποίησης των
ελληνικών υδρογονανθράκων αλλά και τον κοστοβόρο East Med - αφού θα μεταφέρουν με τα τάνκερ τους το
πανάκριβο LNG των ΗΠΑ, με το οποίο θα
αντικατασταθούν οι ρωσικοί αγωγοί.
Σε περίπτωση
δε που η Ρωσία εκδιωχθεί απ' το SWIFT η οικονομία της θα υποστεί μικρή ζημιά
ενώ διαθέτει πόρους στήριξης του χρηματοπιστωτικού τομέα της. Αντίθετα για τις
ΗΠΑ, Δύση το παγκόσμιο σύστημα του δολαρίου θα εξασθενίσει σημαντικά. Και ακόμα
περισσότερο εάν η Μόσχα αποφασίσει να συνδέσει την εξαγωγή των υδρογονανθράκων
της με πληρωμή σε ρούβλια.
Οι κυρώσεις
θα μπορούσαν να γίνουν η καθοριστική αιτία ώστε η Μόσχα να κινηθεί στη
κατεύθυνση της ολικής «κατάψυξης» των σχέσεων της με όσες χώρες τις έχουν
εισαγάγει συμπεριλαμβανομένης της
πλήρους διακοπής των συνομιλιών για
τη στρατηγική σταθερότητα. Έτσι καθοριστικής σημασίας μεταβολές θα προκύψουν
για τη Ρωσία, τη Δύση, την Ευρώπη, τον κόσμο. Ο νέος ψυχρός πόλεμος, η ρήξη
όλων των δεσμών θα είναι «το σημείο μη επιστροφής» στη προϊούσα διαδικασία κατάτμησης της παγκοσμιοποίησης σε
μακροπεριφέρειες και του κατακερματισμού της παγκόσμιας γεωπολιτικής τάξης.
_._
Γιώργος Καπαρός
[ Το μεγαλύτερο μέρος του άρθρου
δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα «Δρόμος της Αριστεράς» αρ.φ. 579 / 26-2-2022 ]
.
