Κυβερνοδίκτυο-κοινωνία πολιτών και ηλεκτρονική δημοκρατία

Κοινωνία Πολιτών. Η μεγάλη παραγνώριση

Στα επίπεδα του θεωρητικού λόγου και της πολιτικής πρακτικής συμπεριφοράς οι σοσιαλφιλελεύθεροι και οι σοσιαλδημοκρατικοί φορείς έχουν αποδεχτεί, ρητά ή άρρητα, το αστικό σύστημα της εκμεταλλευτικής αγοραίας οικονομίας και της κομματικοπολιτικής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, με τη προσχηματική επιχειρηματολογία ότι η πρώτη είναι αποτελεσματικότερη σε σχέση με τον κεντρικά κατευθυνόμενο σχεδιασμό και η δεύτερη προτιμότερη διότι επιτρέπει την «ατομική ελευθερία». Αυτές τις δύο θεμελιώδεις παραδοχές επιδιώκουν, στα πλαίσια μιας μετανεωτερικής κοινωνικής αντίληψης, να τις συσχετίσουν με την νεφελώδη και αταξική έννοια της «Κοινωνίας Πολιτών» (Κ.Π.) την οποία και αναδεικνύουν σαν μια κεντρική και προνομιακή πραγματικότητα αναφοράς και δράσης. Με την Κ.Π. επιχειρείται, με τρόπο χονδροειδή και αυθαίρετο, η υπέρβαση της οντολογίας της πάλης των τάξεων, των ταξικών και εθνικών συμφερόντων στις σφαίρες της κοινωνίας, της οικονομίας και του κράτους. Συνήθως εμφανίζεται με δύο βασικές συγγενικές παραλλαγές.

Η 1η κλασσική παραλλαγή είναι αυτή που αντιλαμβάνεται τη κοινωνία ως μια σχέση κυβερνώσας ελίτ και κυβερνωμένου λαού. Κατ’ αυτήν τα υπάρχοντα ενδιάμεσα στρώματα εφόσον συνομαδωθούν με τρόπο διακριτό είναι δυνατόν να αναδείξουν τη ευκρινή οντότητα μιας «κοινωνίας των πολιτών» η οποία θα είχε την αποστολή της απρόσκοπτης και αποτελεσματικής λειτουργίας του συστήματος της φιλελεύθερης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας τόσο με τον έλεγχο, εκλογίκευση και μετριασμό της κατάχρησης εξουσίας και της αυθαιρεσίας των αρχόντων όσο και με την προστασία της καθεστωτικής νομιμότητας από τις ακραίες, στασιαστικές και αποσταθεροποιητικές κινητοποιήσεις των αρχομένων.

Η 2η νεώτερη παραλλαγή είναι αυτή που υποστηρίζει ότι η διάκριση μεταξύ «πολιτικής κοινωνίας» και «ιδιωτικής κοινωνίας», μεταξύ κράτους/ κομμάτων και ιδιωτικής οικονομίας / αγοράς, αφήνει μια εκτεταμένη κενή περιοχή. Εδώ αναδύεται λοιπόν η «κοινωνία των πολιτών», σπονδυλωμένη κυρίως από τα δίκτυα των λεγόμενων Μη-Κυβερνητικών Οργανώσεων (Μ.Κ.Ο.) και που τοποθετούμενη σε μια κατ’ επίφασιν και ψευδεπίγραφη αποστασιοποίηση από την κομματοκεντρική ή την αγοροκεντρική αντίληψη έρχεται να καλύψει τον ενδιάμεσο «Τρίτο Χώρο».

Στην ουσία των πεποιθήσεων της «κεντροαριστεράς» ή της «τριτοδρομικής αριστεράς» υποκρύβεται ένα στρατηγικό πρόταγμα αστικοφιλελεύθερης πολιτικής όπου προτάσσεται η προτεραιότητα και η σημαντικότητα της Κ.Π. υπό το πρίσμα της ουσιώδους αποδοχής της κεφαλαιοκρατικής κοινωνικής διάρθρωσης και των ανώδυνων για το σύστημα επιδιορθωτικών, ρυθμιστικών παρεμβάσεων. Όμως και αυτές συχνότατα διαπλέκονται με τους σχεδιασμούς αποδόμησης του ίδιου του δημόσιου χώρου την ίδια στιγμή που σε διάφορες χώρες, όπως η Ελλάδα, πλείστες Μ.Κ.Ο. χρηματοδοτούνται σκανδαλωδώς από το κράτος ή από διαφόρους υπερεθνικούς οργανισμούς. Αλλά και ακόμα όταν απουσιάζει αυτή η κρατική χρηματοδοτική εξάρτηση και παρόλο τον πολλαπλασιασμό και την ανάπτυξη τους στα δυτικά καπιταλιστικά κέντρα οι Μ.Κ.Ο. δεν επέδειξαν ουδεμία αποτρεπτική λειτουργία στην προγραμματισμένη κατακρήμνιση του κοινωνικού κράτους, την αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων και την προϊούσα «τριτοκοσμοποίηση» στο εσωτερικό, ως αποτέλεσμα της στρατηγικής της ανταγωνιστικότητας και της αποτελεσματικότητας που επιβάλλει η νεοφιλελεύθερη καπιταλιστική οικουμενίκευση. Επιπλέον οι υποστηρικτές της Κ.Π. μπορεί ορθά να στηλιτεύουν τα «δημοκρατικά ελλείμματα» του κομματοκεντρικού πολιτικού συστήματος όμως δεν είναι λίγες οι Μ.Κ.Ο. που η εσωτερική τους λειτουργία απέχει και από τους πιο στοιχειώδεις νομιμοποιητικούς κανόνες της πολιτικοεκλογικής εκπροσώπησης και κάθε άλλο παρά διαφανής και δημοκρατική θα μπορούσε να θεωρηθεί. Ένα βασικό γνώρισμα της Κ.Π. είναι πως μέσα στη χοάνη της συνωθούνται και συμπεριλαμβάνονται όχι μόνο κάποιες αυτοπροσδιοριζόμενες και αυτοχρηματοδοτούμενες οικολογικές, ανθρωπιστικές, ειρηνιστικές κ.α. συλλογικότητες αλλά και οι οργανώσεις εκείνες που όχι μόνο δεν ανήκουν σε κάποιο «Τρίτο Χώρο» αλλά η λειτουργία τους είτε διέπεται από (έστω «εναλλακτικά») ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια πράγμα που τις κατατάσσει στις συμπληρωματικές συνομαδώσεις της καπιταλιστικής αγοράς είτε κινούνται στις παρυφές της κρατικής ή της υπερεθνικής εξουσίας της ολιγαρχίας. Ένα τμήμα τους αποτελεί υποβοηθήματα της, ασκώντας δραστηριότητες κάλυψης κοινωνικών προβλημάτων και κενών τα οποία πολλαπλασιάζει η επιβράχυνση του δημόσιου χώρου. Ένα σημαντικό της μέρος περιλαμβάνει όλα εκείνα τα δίκτυα, των δημιουργημένων ή προσεταιρισμένων από την υπερεθνική ολιγαρχία, Μ.Κ.Ο με τις σκοτεινές, αντικοινωνικές και αντεθνικές χαρακτηριστικές ιδιότητες. Ειδικότερα οι δραστηριότητες πολλών από αυτές γίνονται ιμάντες μεταβίβασης των επιδιώξεων διεθνών εξουσιαστικών καπιταλιστικών κέντρων και μηχανισμών (Λέσχη Μπίλντερμπεργκ, Ιδρύματα Ροκφέλερ, Φόρντ, Σόρος, γερμανικό ίδρυμα Φρήντριχ-Έμπερτ κλπ) με σκοπό να πραγματωθούν φιλοδυτικές και αντιλαϊκές πολιτικές μεταβολές, να υποστηριχθεί η ιμπεριαλιστική επεμβατική και πολεμική δράση σε κρίσιμες ζώνες και να καλλιεργηθούν προϋποθέσεις αναδιάταξης των γεωπολιτικών χαρτών και των συνόρων. Κάτω από αυτή τη σκοπιά λοιπόν δεν κάνει καμιά εντύπωση που η συζήτηση για τη σημασία των Μ.Κ.Ο. κατείχε μια αναβαθμισμένη παρουσία στην θεματολογία της ετήσιας συνεδρίασης της Λέσχης Μπίλντερμπεργκ στο Ρόταχ-Έγκερν, Βαυαρίας, στις 5-8 Μαΐου 2005 [1]

Στη σημερινή περίοδο των «επικοινωνιακών μέσων», του διαδικτύου και της «εικονικής πραγματικότητας» η σοσιαλφιλελεύθερη και σοσιαλδημοκρατική οπτική επιχειρεί να τα παρουσιάσει σαν εκείνους τους κατακτημένους κόμβους της ισότιμης κοινωνικής αλληλεπίδρασης, να συγκαλύψει το γεγονός της άμεσης ή έμμεσης υπαγωγής τους στους επίσημους ιεραρχικούς εξουσιαστικούς θεσμούς και κυρίως να δώσει «φτερά» στην «κοινωνία πολιτών» με την προβολή της στη φαντασμαγορική οθόνη της αποκαλούμενης «ηλεκτρονικής δημοκρατίας». Η πιο ενθουσιώδης πλευρά της ιππεύει το άτι της υπερβολής και μιλάει για την «επανάσταση των blogs» ή για το «κίνημα των bloggers». Η αφορμή δίνεται από την ύπαρξη σήμερα γύρω στα 115 εκατομ. ιστολογίων σε διεθνές επίπεδο [2] και στην Ελλάδα γύρω στις 40 χιλ. αν και θα πρέπει να συνεκτιμηθεί το γεγονός πως οι ενεργοί χρήστες είναι μόνο ένα περιορισμένο ποσοστό ενώ η πλειοψηφία ανήκει κυρίως στα μικρο-μεσαία και ανώτερα εισοδηματικά στρώματα. Σε πλήρη σύμπνοια με τους φιλελεύθερους διανοουμένους, πολιτικούς και συγγραφείς καλλιεργείται η επικίνδυνη σύγχυση πραγματικού και συμβολικού κόσμου, προβάλλεται μια παραμυθολογική, υπεραπλουστευτική και αταξική πρόσληψη και αναπαράσταση της «μπλογκόσφαιρας» και αποκρύβεται η ανισοκατανομή της οικονομικής, πολιτικής, πνευματικής και επικοινωνιακής ισχύος, σε ομολογία με τις επιδιώξεις της υπερεθνικής ολιγαρχίας. Της οποίας οι πάμπλουτοι μεγιστάνες, οι πολιτικοί, οι τεχνοκράτες και οι συντάκτες μαζεύτηκαν σε πρόσφατο ετήσιο φόρουμ του Νταβός της Ελβετίας για να «υποκλιθούν» και τούτοι, πέραν όλων των άλλων, στην «εκρηκτική δύναμη των καταναλωτών, των πολιτών και των bloggers» και στη ψηφιακή «νέα δημοκρατία του Ίντερνετ» [3]


Κυβερνοδιάστημα και υλική ζωή

Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 επιστήμονες των ΗΠΑ [4] διακήρυξαν δημόσια με τον πιο επίσημο και πομπώδη τρόπο το όραμα ενός αυτοδύναμου πλανητικού και δημοκρατικού κυβερνοδιαστήματος που αποτέλεσε ταυτόχρονα την επαγγελία της νέας ιστορικής εποχής της επιβολής της «Οικουμενικής Κοινωνίας της Γνώσης και της Ελευθερίας» απέναντι στο «Βασίλειο της Ύλης και της Ανάγκης»: «Κυβερνήσεις του Βιομηχανικού Κόσμου, κουρασμένοι γίγαντες της σάρκας και του ατσαλιού, έρχομαι από τον κυβερνοχώρο, το καινούργιο σπίτι του πνεύματος. Εκ μέρους του μέλλοντος, ζητώ από εσάς που ανήκετε στο παρελθόν να μας αφήσετε ήσυχους. Δεν είστε ευπρόσδεκτοι ανάμεσά μας. Δεν έχετε καμιά εξουσία εκεί που μαζευόμαστε. Δεν έχουμε καμιά εκλεγμένη κυβέρνηση, ούτε πρόκειται να έχουμε ποτέ, γι’ αυτό απευθύνομαι σε σας με μόνη τη δικαιοδοσία, με την οποία μιλά πάντα η ελευθερία. Κηρύσσω λοιπόν ότι ο παγκόσμιος κοινωνικός χώρος που δομούμε είναι από φυσικού του ανεξάρτητος από τις τυραννίες που επιδιώκετε να μας επιβάλλετε» [5].

Βρισκόμαστε σε μια περίοδο όπου η Δυτική μητροπολιτική αστική κοινωνία, έχει ήδη πολύ ενωρίτερα επιβιβαστεί και ταξιδεύει με το μεγάλο τραίνο της νεοφιλελεύθερης κεφαλαιοκρατικής παγκοσμιοποίησης ενώ ακόμα εορτάζει μεθυσμένη τα επινίκια της αίσιας αναμέτρησης του δικού της «παραδείγματος» απέναντι στο κρατικοσοσιαλιστικό «παράδειγμα» της Ανατολής. Τώρα ήρθε να ανατάξει με εντυπωσιακές παραμυθολογικές υποστάσεις τη δική της αυτοκατανόηση κάτω από την υπόσχεση της παγκόσμιας «δημοκρατίας» την οποία θα μπορούσε να την διασφαλίσει και να την κατευθύνει στηριγμένη στα καινούργια λειτουργικά υπερεργαλεία της «Κυβερνητικής» και της γενικευμένης «πληροφορικοποίησης». Προσδίνοντας αυθαίρετα μια αυθύπαρκτη νομοτελειακή δυναμική στην νέα αναδυόμενη μεγα-οντότητα του κυβερνοδικτύου χάραζε τη γραμμή της επόμενης ιστορικής φάσης για την ανθρωπότητα τοποθετώντας σε δεύτερη μοίρα τόσο τους αντικειμενικούς υλικούς οικονομικούς όρους της ανθρώπινης επιβίωσης (ανακαλύπτοντας τάχα την αδιαμφισβήτητη πρωτοκαθεδρία των γνωσιακών και πληροφοριακών παραγόντων) όσο και τους υποκειμενικούς όρους της ανθρώπινης ανατρεπτικής πράξης η οποία τώρα όφειλε να παραδώσει τον αυτενεργό και μετασχηματιστικό της ρόλο σε μια καινούργια και επενδυμένη στις κυβερνομηχανές, νεοθετικιστική τελολογική ελπίδα.

Εδώ δεν θα εντοπίσουμε καμιά πρωτοτυπία. Η υλική παραγωγή και ο πλούτος των κοινωνιών μέσα στο πλαίσιο των οικουμενικών σχέσεων εκμετάλλευσης πάντοτε ενέκλειε υψηλά επίπεδα πολεμικής και πολιτικής δύναμης και βεβαίως σημαντικότατα πλεονεκτήματα τεχνογνωσίας. Και η σημασία της ισχύος και της γνώσης ήταν και είναι αποφασιστική ακριβώς διότι επιτρέπει την αποτελεσματική πρόσβαση, οικειοποίηση και χρήση των αναγκαίων βιοτικών υλικών και ενεργειακών μέσων. Η διασφάλιση της κοινωνικής υλικής παραγωγής και αναπαραγωγής πάνω σε μια προχωρημένη βάση παραγωγικών δυνάμεων, είναι εκείνη η διαρκής θεμελιακή συνθήκη ώστε συνακόλουθα να μπορεί να αποτελεί αυτή η συσσωρευμένη γνώση έναν καθοριστικότατο διαμορφωτή αυτής της διαδικασίας. Οι ΗΠΑ (κυρίως και δευτερευόντως Ε..Ε και Ιαπωνία), μπόρεσαν να πρωτοπορήσουν στη λεγόμενη «τρίτη τεχνολογική επανάσταση» και στην ανάδειξη του κυβερνοδικτύου διότι προηγουμένως είχαν συγκεντρώσει ένα μέγιστο μέγεθος υλικού πλεονάσματος ενώ η πολιτικο-στρατιωτική τους δύναμη τους επέτρεπε διαρκώς να στηρίζουν και να επωφελούνται προνομιακά από το παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα της άνισης ανάπτυξης και ανταλλαγής. Εάν στο μέλλον θα συνεχιστεί αυτή η προνομιακή τους προσπέλαση και η σκανδαλώδης μονομερής οικειοποίηση τεράστιου μέρους του παγκόσμιου φυσικού και κοινωνικού υλικού πλούτου είναι πια αμφίβολο καθώς είναι ορατή η ανταγωνιστική (βιομηχανική, εμπορική και ενεργειακή) παρουσία των νέων επεκτατικών κρατών (Κίνα, Ινδία, Ρωσία κ.α.) όπου διεκδικούν για λογαριασμό τους σημαντικά μερίδια στη πλανητική κατανομή των πόρων και της ισχύος.

Μέσα στη σύγχρονη καπιταλιστική πραγματικότητα η «επικοινωνιοσφαίρα», η δημιουργία και η διακίνηση της «πληροφορίας» έχει ανέλθει στο φενακισμένο βάθρο της ιδεοτυπικής της αυτονόμησης απέναντι στη φυσική και υλική ζωή. Αυτό γίνεται εφικτό στα πλαίσια μιας ολοκληρωτικής εμπορευματικής οικονομίας και ενός κοινωνικού καταμερισμού της εργασίας όπου η παραγωγή και ανταλλαγή «σημείων» (συμβολικών-αναπαραστατικών μέσων, πληροφοριών, εικόνων, χρήματος κ.α.) δεσπόζει απέναντι στην παραγωγή και την κυκλοφορία των υλικών αγαθών. Όμως αυτή η πλημμυρίδα «info-οικονομίας» είναι ισχυρά εξαρτημένη από την «πραγματική οικονομία» και τα συσσωρευμένα υλικά της προϊόντα και είναι η δεύτερη που επιβάλει για την αυτοδιαιώνιση της την επικοινωνιακή υπεραφθονία της πρώτης. Καθώς δε η πληροφορικοποίηση και το διαδίκτυο συντελούν σημαντικά στην επέκταση της αγοραίας καπιταλιστικής οικονομίας είναι σίγουρο πως μαζί με τούτο και ταυτόχρονα θα επεκτείνεται η «μη-κανονικότητα» και το απρόβλεπτο στο τομέα της ανθρώπινης πράξης, αναδεικνύοντας τους νέους αποσταθεροποιητικούς (και ενδεχομένως αντισυστημικούς) παράγοντες. Οι οποίοι εγκυμονούν οξύτατες κοινωνικές συγκρούσεις τόσο για την διαρκώς δυσχερέστατη αυτοεπιβίωση των νεοπληβείων του παγκόσμιου ολιγαρχικού καπιταλισμού αλλά και για την ανακατανομή της πλανητικής οικονομικής, πολιτικής και πνευματικής δύναμης. Αυτή η νέα πραγματικότητα υποχρεωτικά περιλαμβάνει τους νέους εθνικούς αγώνες επανεδαφικοποίησης, και της περιφρούρησης των διαχωριστικών συνόρων, της υπεράσπισης και προβολής της εδαφικής και ιστορικής πολιτικής κυριαρχίας, στέλνοντας στα βιντεοπαίγνια της «Virtual Reality» την ψευδεπίγραφη κοσμοεικόνα ενός «ελεύθερου ορίων», «Παγκόσμιου Χωριού». Και ενόσω η ανθρωπότητα βρίσκεται σε «κρίσιμη καμπή», κυρίως από το γεγονός πως αυτή έχει πια εισέλθει σε μια κατάσταση όπου η πρόσβαση στα αγροτικά προϊόντα διατροφής και γενικότερα στα φυσικά, υλικά και ενεργειακά βιοτικά μέσα ύπαρξης γίνεται ζήτημα ζωής και θανάτου για δισεκατομμύρια ανθρώπινες ζωές, καθίσταται φανερό πως οι ριζικές λύσεις, αν πρόκειται δια των ταξικών αγώνων να αναζητηθούν, θα ψαχτούν πρωταρχικά εκεί στη ζωτική σφαίρα της πραγματικής υλικής ζωής.


Μια Ιμπεριαλιστική Νέα Τάξη στα πληροφοριακά συστήματα

Όλα τα δεδομένα συνηγορούν πως το γεγονός της εφεύρεσης και αξιοποίησης από τις ΗΠΑ του διαδικτύου, της προώθησης και της οικουμενικής διάδοσης του (που προσεγγίζει σήμερα γύρω στο 1,3 δις. χρηστών) αποτέλεσε ένα καλό και ταχύτατο όργανο για την τεχνοοικονομική, πολιτισμική και συμβολική επέκταση του καπιταλισμού. Η επικοινωνιακή τεχνολογία και ο κυβερνοχώρος πέρα από τις πομφόλυγες και τα Φληναφήματα περί «ηλεκτρονικής δημοκρατίας» είναι σύγχρονες μορφές δυτικής βιομηχανοποίησης και αποικιοποίησης που αναπτύχθηκαν στα πλαίσια του ύστερου καπιταλισμού. Στο διαδίκτυο φανερώνεται η όψιμη και αποτρόπαια εικόνα του αμερικανικού πολιτισμικού ιμπεριαλισμού. Οι ισχυρότερες εταιρίες του διαδικτύου με τα μεγάλα κέρδη είναι αμερικάνικες. Η συντριπτική πλειοψηφία των διεθνών ιστοχώρων έχουν βάση τις ΗΠΑ ή είναι στα αγγλικά, το χρησιμοποιούμενο λογισμικό είναι βασικά στα αγγλικά. Οι ιστο-μηχανές και οι ιστοχώροι από τις ΗΠΑ εξουσιάζουν τις πληροφοριακές ροές καταδεικνύοντας την αμερικανική ψηφιακή ισχύ και ενισχύοντας την αμερικανική ομογενοποίηση σε διεθνές επίπεδο.

ΗΠΑ, αγγλική γλώσσα και δυτική κουλτούρα κυριαρχούν στο κυβερνοχώρο αλλά Κίνα και Ιαπωνία πλησιάζουν απειλητικά. Με βάση το ρυθμό αύξησης του αριθμού χρηστών ο συνδεδεμένος με το διαδίκτυο πληθυσμός της Κίνας υπολογίζεται για να ξεπεράσει αριθμητικά τις ΗΠΑ μέσα στην επόμενη πενταετία. Οι έξι κορυφαίοι παγκόσμιοι χρήστες του Ίντερνετ είναι: [6].

Χώρα------Πληθυσμός---Χρήστες Ίντερνετ--Ποσοστό %

ΗΠΑ--------- 301,139,947---215,088,545-----71.4 %
Κίνα--------1,321,851,888---210,000,000-- --15.9 %
Ιαπωνία-----127,433,494-----87,540,000-----68.7 %
Ινδία-------1,129,866,154-----60,000,000----- 5.3 %
Γερμανία------82,400,996-----53,240,128-----64.6 %
Ην.Βασίλειο---60,776,238-----40,362,842-----66.4 %

(Πηγή: Internet World Stats, Νοεμ.& Δεκ. 2007)

Η αποικιακή εξάπλωση της δυτικής μαζικής κουλτούρας, συναρθρώνεται ηγεμονικά με τις φολκλοροποιημένες τοπικές «λαϊκές κουλτούρες» και μέσα από βαθύτατες υλικές και ψηφιακές διαπλοκές, έχει αγκαλιάσει τη γεώσφαιρα ή οποία ασφυκτιά κάτω από την πίεση μιας αυξανόμενης πληθυσμιακής πυκνότητας. Μια τέτοια έξέλιξη θέτει τις απαραίτητες ιστορικές και δομικές προϋποθέσεις για την ανάδειξη, εγκαθίδρυση και επιβολή μιας οικουμενικής καπιταλιστικής κουλτούρας. Τρόποι εργασίας, συνήθειες του βίου, μορφές κατανάλωσης, ψυχαγωγία και τέρψεις, που καλλιεργούν οι υπερεθνικές εταιρίες, η τεχνική και η εικονογλώσσα των ηλεκτρονικών μέσων, όλα τούτα συμπορεύονται με την πληθυσμιακή συγκέντρωση και σε σύγκλιση με μια κουλτούρα διεθνοποιημένη. Πάνω της κινούνται δορυφορικά οι στραπατσαρισμένες ψηφίδες των εθνικών-λαϊκών πολιτιστικών καταλοίπων μην έχοντας όμως ακόμα απολέσει την προωθητική δυναμικότητα τους στο να προσφέρουν όταν χρειαστεί «πνευματική τροφή» στη δράση μεγάλων κινημάτων και εφόσον άλλες συνθήκες ειδικότερες το επιβάλλουν.

Η ιμπεριαλιστική κυριαρχία γενικά και στο διαδίκτυο ειδικά, διαμορφώνει τις συνθήκες μιας πλανητικής ψηφιακής διαίρεσης ανάμεσα στους προνομιούχους και στους αποκλεισμένους της on-line πρόσβασης οι οποίοι εντοπίζονται κυρίως στο τρίτο κόσμο και στις «τριτοκοσμοποιημένες» ζώνες των μητροπόλεων. Το Δεκέμβριο του 2007 η παγκόσμια κατανομή των χρηστών Ίντερνετ ήταν:

.

Περιοχές------Πληθυσμός--% Παγκ.Πληθ--Χρήστες--% Πληθυσμού

.

Βόρ.Αμερική----334,659,631----5.1 %----238,015,529---71.1 %
Ωκεαν/Αυστραλ-33,569,718----0.5 %-----19,175,836--- 57.1 %
Ευρώπη---------801,821,187---12.1 %----348,125,847---43.4 %
Λατ.Αμερική----569,133,474----8.6 %----126,203,714---22.2 %
Μ.Ανατολή-----192,755,045----2.9 %-----33,510,500---17.4 %
Ασία----------3,733,783,474---56.5 %----510,478,743---13.7 %
Αφρική---------941,249,130---14.2 %---- 44,361,940---- 4.7 %

Σύν.Κόσμου--6,606,971,659--100.0 %--1,319,872,109--20.0 %

.

(Πηγή: Internet World Stats, Δεκ. 2007)

.

Εκτός τις συγκεκριμένες κάθε φορά κοινωνικές, πολιτιστικές, εκπαιδευτικές συνθήκες που αποστερούν μεγάλα τμήματα του παγκόσμιου πληθυσμού από το διαδίκτυο το καθοριστικότερο τείχος-εμπόδιο που προβάλλει αφορά τις δραματικές οικονομικοκοινωνικές ανισότητες και την ένδεια που είναι σύμφυτα, δομικά χαρακτηριστικά του παγκόσμιου καπιταλισμού. Όλα αυτά καθιστούν δυσπρόσιτη την απόκτηση και χρησιμοποίηση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και του αναγκαίου λογισμικού καθώς και τη δαπάνη επικοικωνιακής σύνδεσης στο διαδίκτυο. Συνέπεια αυτής της κατάστασης είναι ένα διακριτό «ψηφιακό χάσμα» μεταξύ περιοχών, εθνών, κοινωνιών και τάξεων, ένας πλανητικός διαχωρισμός ανάμεσα σε εύπορους και άπορους πληροφοριακών μέσων και δεδομένων. Η δομική αδυναμία να προσεγγιστούν τα τεχνολογικά και επιστημονικά πληροφοριακά στοιχεία συνεπάγεται για τα περιφερειακά υποτελή κράτη μια αδυναμία στην κοινωνική εκπαίδευση και στην οικονομία και γενικότερα μια εθνική αδυναμία. Ο διαφορετικός βαθμός δυνατοτήτων στην πρόσβαση και τη χρήση των επικοικωνιακών τεχνολογιών επιδεινώνει και αναπαράγει, τις υπάρχουσες ανισότητες τόσο παγκόσμια όσο και μέσα στις κοινωνίες. Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί πως ακόμα και όταν υπάρχει μια εγγυημένη διαδικτυακή προσπέλαση και παροχή πληροφοριών αυτό απαραίτητα δεν συνεπάγεται πως κυρίαρχα υφίσταται μια πραγματική ενημέρωση και δημιουργική γνωσιακή ή ψυχαγωγική αξιοποίηση. Συχνά δεσπόζει και εδώ ή αρνητική αλληλεπίδραση μεταξύ της προσφοράς αναξιόπιστων και άχρηστων «info-αγαθών» και των παθητικών καταναλωτών .

Στο κυβερνοχώρο πολλαπλασιάζονται ολοένα οι επιτηρητικοί και ελεγκτικοί μηχανισμοί και το διαδικτυακό ηλεκτρονικό «κυνήγι-μαγισσών» στα πλαίσια της παγκόσμιας «αντιτρομοκρατικής σταυροφορίας». Στο όνομα της ασφάλειας υπονομεύονται όλο και σε μεγαλύτερη έκταση τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, η ελευθερία έκφρασης και η διακίνηση των ιδεών. Ευρωπαϊκή Ένωση και Ελλάδα δεν ξεφεύγουν από αυτή την εξέλιξη, το νομικό κατασταλτικό οπλοστάσιο ανανεώνεται συνεχώς ενώ ανατίθεται επισήμως στις μυστικές υπηρεσίες η ασφυκτική παρακολούθηση του διαδικτύου. Δεν πέρασε πολύς καιρός που η νεοδημοκρατική κυβέρνηση ανέθεσε επίσημα στην ΕΥΠ μεταξύ των άλλων αρμοδιοτήτων της και την επιτήρηση του διαδικτύου καθώς όπως αναφέρεται στο άρθρο 4 του ψηφισθέντος στις 19 Φεβρ.2008 Νομοσχεδίου η ΕΥΠ «Ορίζεται ως η Εθνική Αρχή Αντιμετώπισης Ηλεκτρονικών Επιθέσεων» ενώ στο άρθρο 5 «Η ΕΥΠ ενεργεί ύστερα από διάταξη του εισαγγελικού λειτουργού…άρση απορρήτου επιστολών και τηλεφωνικής ή άλλης επικοινωνίας»[7]. Τώρα πάλι βλέπουν τα φώτα της δημοσιότητας πληροφορίες πως η κυβέρνηση ετοιμάζει νέο νομοθετικό πλαίσιο για μεταβολή του καθεστώτος λειτουργίας των blogs. Έτσι αποκαλύπτεται πως η ολιγαρχική πολιτική χρησιμοποιεί το «καρότο και το μαστίγιο» με το να επιλέγει από τη μια μεριά την απλόχερη αναγνώριση της «μπλογκόσφαιρας», της «ηλεκτρονικής δημοκρατίας» και την επιλεκτική αξιοποίηση ορισμένων bloggers και από την άλλη αυτό να ακολουθείται από την εκπόνηση της «έκτακτης» νομοθεσίας (με την επίκληση της ανάγκης αντιμετώπισης των «κυβερνοεγκλημάτων») με σκοπό τον έλεγχο των διαδικτυακών αποκλινουσών συμπεριφορών και των αντισυστημικών αντιστάσεων. Οι φορείς αυτών των αντιστάσεων αντιλαμβάνονται πως σε μια περίοδο που όλο και μεγαλύτερα τμήματα των πληθυσμών (πρωτίστως στις τεχνικά ανεπτυγμένες χώρες) έρχονται σε διαδικτυακή συνεπαφή είναι σημαντική κάθε προσπάθεια αξιοποίησης των όποιων δυνατοτήτων του διαδικτύου ως ενός από τα στρατηγικά μέσα της ριζοσπαστικής πολιτικής για την εθνική και κοινωνική απελευθέρωση.

.

[1] - Daniel Estulin (http://www.counterpunch.org/estulin05272005.html)
[2] - Dave Sifry (http://technorati.com/weblog/2007/04/328.html)
[3] - Jackie Ashley (http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2007/jan/29/comment.politics1)
[4] - Esther Dyson, George Gilder, George Keyworth, Alvin Toffler: Μανιφέστο του Κυβερνοχώρου και το Αμερικανικό Όνειρο (1994).
[5] - John Perry Barlow: Η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας του Κυβερνοχώρου (1996).
[6] - Internet World Stats (http://www.internetworldstats.com/)
[7] –Βουλή των Ελλήνων - Αρχεία Νομοσχεδίου Ε.Υ.Π.
(http://www.parliament.gr/ergasies/nomodetails.asp?lawid=575)