Η Τράπεζα της Ελλάδος μπορεί να κόψει ευρώ;

Με την Ραχήλ Μακρή (όπως εξάλλου με τους ΑΝΕΛ που ανήκε και τον ΣΥΡΙΖΑ που τώρα προσχώρησε) τούτο το ιστολόγιο ουδόλως έχει κάποια κοινά ιδεολογικοπολιτικά σημεία αναφοράς. Το αντίθετο μάλιστα. Παρόλα αυτά μπορούμε να σημειώσουμε ως ενδιαφέρουσα την σημερινή της πρόταση, σε τηλεοπτική εκπομπή στον Flash Κοζάνης,  ότι εάν μας «διακόψει την χρηματοδότηση η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (που δεν προβλέπεται) ... θα ενεργοποιηθεί το emergency του ELA και θα μπορούμε να κόψουμε μόνοι μας ευρώ στην Τράπεζα της Ελλάδος μέχρι τα 100 δισ. ευρώ». Η θέση της αυτή είναι βέβαιο πως προκάλεσε σοκ όχι μόνο στα συγκυβερνώντα κόμματα ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και τα δημοσιογραφικά φερέφωνα του καθεστώτος κατοχής, αλλά και μέσα στον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ.

Παρότι η Ραχήλ Μακρή για την παραπάνω  δήλωση της δεν έδωσε περαιτέρω εξηγήσεις, εάν  πρόκειται για μια προσωπική της άποψη ή παράλληλα βρίσκει σύμφωνη και την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, έχει ένα δίκιο και επί της ουσίας και επί της διαδικασίας.

Οι τοκογλυφικές, ληστρικές και εξοντωτικές πολιτικές του ευρωατλαντικού αποικιακού καθεστώτος μεταβάλλουν την Ελλάδα σε ένα απέραντο οικονομικο-κοινωνικό νεκροταφείο ενώ μεταξύ των άλλων έχουν ρημάξει τους δημοσιονομικούς της πόρους. Ενώ πρόσφατη είναι και η ευθεία προειδοποιητική απειλή  του Ντράγκι ότι η ΕΚΤ θα  συνεχίσει την δανειοδότηση σε Ελλάδα και Κύπρο μόνο αν αυτές συνεχίσουν να βρίσκονται στο πλαίσιο μιας προγραμματικής συμφωνίας.

Εφόσον λοιπόν ο ελληνικός λαός συνεχίζει στρουθοκαμηλίζοντας να αποφεύγει μια σωτήρια έξοδο από την ΕΕ/ΟΝΕ σε συνδυασμό με άμεση μονομερή παύση πληρωμών του τοκογλυφικού χρέους και  με δεδομένο ότι η Γερμανία και οι κεντρικοί ευρωενωσιακοί μηχανισμοί δεν επιθυμούν ούτε και μπορούν να επιβάλλουν κάποιο Grexit θα μπορούσαμε να δούμε ενδεχομένως, στην προσπάθεια τους να αρνηθούν την επαναδιαπραγμάτευση μιας ουσιαστικής διαγραφής του χρέους και να εκβιάσουν την συνέχιση των μνημονιακών πολιτικών και των εφαρμοστικών νόμων (με παραλλαγές), το να επιχειρήσουν την διακοπή της χρηματοδότησης. Η οποία είναι γνωστό πως καθόλου δεν πάει να καλύψει κάποιες ανάγκες της κοινωνίας και της πραγματικής οικονομίας αλλά μόνο το ανοδικό σπιράλ της ανακύκλωσης του ελληνικού δανεισμού και του χρέους (174,1% του ΑΕΠ). Από αυτό το χρέος, ύστερα από το εγκληματικό PSI του 2012, μόνον ένα μικρό μέρος του κατέχεται από τις ευρωπαϊκές μεγατράπεζες και τους λοιπούς ιδιώτες (λιγότερο του 25%) ενώ το μεγαλύτερο μέρος του διακρατείται από την ΕΚΤ, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και το ΔΝΤ ( γύρω στο 75%).

Η θέση που πρόβαλε η Ραχήλ Μακρή είναι ότι μια χρηματοδοτική παρέμβαση της Τράπεζας της Ελλάδος «προβλέπεται από τη συνθήκη της ευρωζώνης». Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει έτσι ακριβώς. Αυτό το οποίο πράγματι προβλέπεται βάσει του άρθρου 14.4 του Καταστατικού του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της ΕΚΤ είναι ότι σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μέσω της Emergency Liquidity Assistance – ELA, μπορεί να υπάρξει εκ μέρους εθνικής κεντρικής τράπεζας (ΕθνΚΤ) του Ευρωσυστήματος παροχή περιορισμένης έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα προς μεμονωμένα φερέγγυα πιστωτικά ιδρύματα ή προς όμιλο φερέγγυων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στην ευρωζώνη, ήτοι: α) Παροχή χρήματος κεντρικής τράπεζας, β) Άλλες μορφές στήριξης που μπορεί να επιφέρουν αύξηση του χρήματος κεντρικής τράπεζας. Η έκτακτη ενίσχυση δίνεται με ευθύνη της ενδιαφερόμενης ΕθνΚΤ η οποία και αναλαμβάνει το κόστος και τους κινδύνους που ίσως προκληθούν από την παροχή έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα. Με βάση δε το άρθρο 14.4 του Καταστατικού του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της ΕΚΤ (Καταστατικό του ΕΣΚΤ) το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ με πλειοψηφία δύο τρίτων έχει την  αρμοδιότητα περιστολής των πράξεων παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα, εφόσον  αποφανθεί ότι εμποδίζονται οι στόχοι και τα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος. Αν το συνολικό ποσό των σχεδιαζόμενων πράξεων παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα είναι πλέον των 500 εκατ. ευρώ, η ενδιαφερόμενη ΕθνΚΤ ενημερώνει την ΕΚΤ άμεσα πριν την παροχή της αιτούμενης ενίσχυσης. Αν το ποσό είναι άνω των 2 δισεκ. ευρώ, το Διοικητικό Συμβούλιο εξετάζει άμεσα κατά πόσον η διενέργεια των πράξεων αυτών εκτρέπουν τους σκοπούς και τα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος.

Εν τούτοις σε περίπτωση ενός πιθανού εκβιασμού η νέα ελληνική κυβέρνηση  έχει μεταξύ των άλλων τρόπων αντίδρασης την εναλλακτική δυνατότητα να δεσμεύσει και να υποχρεώσει την Τράπεζα της Ελλάδος στο να κόψει νόμισμα (ευρώ), εξασφαλίζοντας ζωτικές πιστώσεις στο υπουργείο Οικονομικών. Οι πληθωριστικές επιπτώσεις, μιας τέτοιας αυξητικής πράξης  στην προσφορά χρήματος, είναι ανύπαρκτες αφού το ελληνικό ΑΕΠ είναι μόνον 2% του συνολικού της ευρωζώνης.  Βεβαίως εδώ έχουμε μια παρέκκλιση από τους κανόνες της ΟΝΕ, αλλά όμως πρόκειται για μια κίνηση εκτάκτου ανάγκης ενώ συνιστά επίσης ένα αποτελεσματικό όπλο πίεσης μέσα στην Ευρώπη και ως τέτοιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Από κει και πέρα, μέρος αυτών των νέων πιστώσεων μπορεί να αξιοποιηθούν και για την αντιμετώπιση δανειακών υποχρεώσεων (τοκοχρεολυσίων). Οι τοκογλύφοι δανειστές είτε θα δεχτούν αυτή τη συναλλαγή είτε θα την αποποιηθούν. Αν δεν την δεχτούν τότε θα είναι αυτοί που προσχωρούν, υιοθετούν και πλέον κρατούν ανά χείρας την «καυτή πατάτα» της επιλογής - άρνησης πληρωμών. Ενδεχόμενη δε παραπομπή της χώρας στο ανώτατο δικαιοδοτικό όργανο δηλαδή στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (πρώην Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων) θα πάρει πολύ χρόνο. Αλλά ακόμα και σε περίπτωση καταδίκης το κόστος του προστίμου θα ήταν συγκριτικά δευτερεύον και ανεκτό μπροστά στο πρωτεύον όφελος της προαναφερόμενης μορφής εκτάκτου αυτοχρηματοδότησης.

( Γ.Κ. 15.1.2015)

-