Μέρος 2 οΗ ιμπεριαλιστική λειτουργία της Ε.Ε.
Η καπιταλιστική οικουμενίκευση με φορέα τις πολυεθνικές εταιρίες εκτός των άλλων σήμαινε και την οικουμενίκευση της αστικής τάξης (κτήτορες και μάνατζερ υπερεθνικών επιχειρήσεων - γραφειοκράτες και πολιτικοί των διεθνών οργανισμών και των κεντρικών καπιταλιστικών κρατών - οργανικοί διανοούμενοι και τεχνοκράτες των «δεξαμενών σκέψης» κ.α.). «Το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα» (Κ. Μαρξ) και τώρα αυτό γινόταν απόλυτη πραγματικότητα καθώς στην αυγή του 21ου Αιώνα η Κυριαρχία, η Απόφαση και η Προσταγή έχουν ήδη μετατοπιστεί από τις εθνικές προς τις υπερεθνικές ολιγαρχίες των οποίων η οικονομική, πολιτική και πνευματική κοσμοεικόνα γίνεται η εικόνα του κόσμου ενώ τα συμφέροντα και η δράση τους εστιάζονται στην πλανητική οικονομία-κοινωνία της αγοράς, τη παγκοσμιοποιημένη μαζική παραγωγή- κατανάλωση, τη διεθνοποιημένη μαζική- κοινοβουλευτική «δημοκρατία».
Η Πλανητική Ολιγαρχία διαπλέκεται με την οργανωμένη δύναμη συγκεκριμένων κρατών που οι μηχανισμοί τους ασκούν τον διεθνή γεωοικονομικό και γεωπολιτικό στρατηγικό σχεδιασμό και έλεγχο. Σ αυτά τα πλαίσια η διάρθρωση και η κατανομή της ισχύος του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος γίνεται αντιληπτή ως δυναμική ιεραρχική κατάταξη κρατικών σχηματισμών ανάλογα την οικονομική, πολιτική, στρατιωτική, διπλωματική, τεχνοκρατική κ.ο.κ συγκρότηση τους.
Θεωρώντας σχηματικά, μέσα στην πολυπλοκότητα του, το «όλον σύστημα-κόσμος», βλέπουμε πως αυτό έχει το Δεσποτικό Κέντρο του από το οποίο υπερπροσδιορίζονται οι πολύμορφες διαδικασίες αυτοσυντήρησης και αναπαραγωγής του. Το συναπαρτίζουν τα Κυρίαρχα Επεκτατικά Κράτη που η ισχύς τους προεκτείνεται πολυδιάστατα και πολυεπίπεδα σε πλανητική κλίμακα. Ελέγχουν τις αγορές του συναλλάγματος, των επενδυτικών κεφαλαίων, των εμπορευμάτων και της εργασιακής δύναμης. Εξασκούν εξουσιαστική επεμβατικότητα όχι μονάχα τις οικονομίες αλλά σε όλους τους τομείς των υπόλοιπων χωρών. Οι ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ανομοιογενής και με μεταβλητή διαστρωμάτωση) και η Ιαπωνία καταλαμβάνουν την ανώτατη «Τάξη Πρωτοκαθεδρίας των Θρόνων» του ιμπεριαλιστικού συστήματος. Διευθυνόμενοι από τις ΗΠΑ εξυφαίνουν τα δίκτυα λειτουργίας τόσο των Περιφερειακών Ηγεμονικών Κρατών (ιμπεριαλιστικών στηριγμάτων) όσο και των Τοπικών Υποτελών Κρατών. Ενεργούν βάσει μιας εδραιωμένης στρατηγικής συμμαχίας και επιθετικής συμπαράταξης, με όρους Πολεμικού Καπιταλισμού, με σκοπό την εξασφάλιση των αναγκαίων συνθηκών λειτουργίας του συστήματος, την διασφάλιση της πολύπλευρης διεισδυτικότητας και την εξάλειψη κάθε «εμποδίου». Η «ατλαντική», «νεοταξική» ενότητα τους, είναι το κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα και από κει και πέρα οι όποιες αντιθέσεις τους είναι δευτερεύουσες για τον προσπορισμό πλεονεκτημάτων και ειδικότερου οφέλους για τις «εθνικές» ολιγαρχικές ομάδες, τα κράτη τους και τα πολυεθνικά τους συμφέροντα.
Στην αποκάτω ακριβώς βαθμίδα περιφέρονται τα Νέα Επεκτατικά Κράτη όπως η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία, ο Καναδάς, η Αυστραλία. Διασυνδέονται σε προχωρημένο βαθμό και υπόκεινται στη διείσδυση των Κυρίαρχων Επεκτατικών Κρατών. Ορισμένα λειτουργούν ως «αποθήκες» πάμφθηνης και άφθονης εργασιακής δύναμης και ως «εργοστάσια» του «συστήματος-κόσμος» (όπως Κίνα, Ινδία). Αξιοποιούν τις διαφοροποιήσεις των Κυρίαρχων Επεκτατικών Κρατών, ενώ διαμορφώνουν μαζί τους σχέσεις συνεργασίας (π.χ. επενδυτικές κοινοπραξίες) ή ανταγωνισμού (ενέργεια, φυσικοί πόροι, οικονομία, πολιτικοστρατιωτικός τομέας κ.α.). Αυτό συντελείται τόσο γενικότερα όσο και μέσα στις περιοχές των άλλων περιφερειακών χωρών. Στη βαθμίδα αυτή μπορεί να καταταχθεί και το ιδιότυπο Ισραήλ όχι μόνο διότι διαθέτει στο εξωτερικό ένα πανίσχυρο διεθνικό εβραϊκό επιχειρηματικό παράγοντα αλλά και λόγω της ανεπτυγμένης πολεμικής του δυναμικότητας (κατέχει το πέμπτο μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο και μια από τις πρώτες παγκόσμιες θέσεις στις εξαγωγές πολεμικού εξοπλισμού) ενώ σε οργανική σχέση με τις ΗΠΑ (στις οποίες ασκεί καθοριστική εσωτερική επιρροή) διαδραματίζει το μέγιστο ρόλο στα δρώμενα της Μέσης Ανατολής.
Παρακάτω συναντάμε τα Περιφερειακά Ηγεμονικά Κράτη. Περιλαμβάνουν κράτη εξαγωγής ενεργειακών, ορυκτών και αγροτικών υλών (Βραζιλία, Αργεντινή κ.α.), κράτη εξαγωγής βιομηχανικών ειδών ( Ταϊβάν, Ν. Κορέα κ.α.), κράτη εξαγωγής ορυκτών καυσίμων (Σ. Αραβία) και άλλα όπως Νότια Αφρική, Τουρκία κλπ. Αυτά διαθέτουν μια εσωτερική (δημόσια ή ιδιωτική) οικονομική βάση στήριξης και έχουν έντονη εξαγωγική εξωστρέφεια ενώ διαμοιράζονται τα έσοδα με τις υπερεθνικές επιχειρήσεις. Βασίζονται στην πολιτική και στρατιωτική πατρωνία των Κυρίαρχων Επεκτατικών Κρατών, στις οποίες προσφέρουν βάσεις πολεμικές και άλλες διευκολύνσεις.
Στο τελευταίο επίπεδο του πλανητικού συστήματος βρίσκονται όλα τα υπόλοιπα Τοπικά Υποτελή Κράτη. Τέτοια κράτη μπορούν να εντοπιστούν ακόμα και μέσα στην ίδια την Ευρωπαϊκή ένωση (ορισμένα ανατολικοευρωπαϊκά). Πολλάκις αξιοποιούνται από την ιμπεριαλιστική στρατηγική και στοχοθεσία σε διάφορα περιφερειακά ή τοπικά «μπλοκ των προθύμων». Σε αυτά συνήθως επικρατούν αυταρχικά πολιτικά καθεστώτα που ηγεμονεύονται και υποστηρίζονται από τα Κυρίαρχα Επεκτατικά Κράτη ή τα Νέα Επεκτατικά Κράτη τα οποία εκμεταλλεύονται τους φυσικούς, αγροτικούς και ανθρώπινους πόρους τους. Αρκετές φορές τα καθεστώτα αυτά χρησιμοποιούνται ως μια προκεχωρημένη στρατιωτική επιθετική εμπροσθοφυλακή στο «παγκόσμιο αντιτρομοκρατικό πόλεμο» των Κυρίαρχων Επεκτατικών Κρατών, όπως πρόσφατα το Πακιστάν (στο Αφγανιστάν), η Αιθιοπία (στη Σομαλία) κλπ.
Η «κανονικότητα» του συστήματος, στην ευρύτερή χρονική φάση που διανύει, υπονομεύεται από δύο κύριους ανασταλτικούς τελεστές: Από την ύπαρξη των Ημιανεξάρτητων Κρατών και από τις «μελανές οπές» των Ζωνών Αποσταθεροποιητικής Αντίστασης. Τα Ημιανεξάρτητα Κράτη (Κούβα, Βενεζουέλα, Βολιβία, Ιράν, Β.Κορέα κ.α.) χαρακτηρίζονται από διαφοροποιήσεις μεταξύ τους σχετικά με τα θέματα και τις προοπτικές της εθνικής, οικονομικοκοινωνικής, πολιτικής, πολιτισμικής και θρησκευτικής τους ταυτότητας. Ενοποιούνται πάνω στο επίμαχο ζήτημα της αμφισβήτησης της ιμπεριαλιστικής επεμβατικής πολιτικής, για απεριόριστη πρόσβαση σε βάσεις, πόρους και αγορές, της υπερεθνικής ολιγαρχίας, των διεθνικών εταιριών και των Κυρίαρχων Επεκτατικών Κρατών, ενώ επίσης αντιμετωπίζουν άμεσα τα σχέδια υπόσκαψης τους και τις προετοιμασίες σε προκεχωρημένο στάδιο για τη πολεμική τους υπονόμευση. Οι Ζώνες Αποσταθεροποιητικής Αντίστασης εντάσσουν Παλαιστίνη, Λίβανο, Ιράκ, Σομαλία, Σουδάν, Αφγανιστάν-τμήμα του Πακιστάν, σημεία της Λ. Αμερικής ( Κολομβία, Τσιάπας Μεξικό κ.α.) καθώς και άλλες περιοχές όπου μια σειρά πολύμορφα αντιιμπεριαλιστικά κινήματα έχοντας τη πλήρη λαϊκή υποστήριξη βρίσκονται σε ένοπλη αντιπαράθεση με την επιθετική στρατηγική της Νέας Τάξης.
Η «Ευρωπαϊκή Ένωση» είχε ως εκκίνηση την ίδρυση της ΕΟΚ ως μεταπολεμική προσπάθεια αυτοσυντήρησης του μεγάλου ευρωπαϊκού κεφαλαίου και ως επιλογή για μια φιλελεύθερη οικονομική ενοποίηση των δυτικοευρωπαϊκών ιμπεριαλιστικών κρατών μπροστά στην αδυναμία τους να ανασυστήσουν και να αναδείξουν το καθένα χωριστά ένα ρόλο πλανητικής εμβέλειας, υπό συνθήκες Ψυχρού Πολέμου και με την υποστήριξη των ΗΠΑ, που αναλάμβαναν την ηγεμονία του διεθνούς καπιταλιστικού συστήματος. O θεμελιακός σκοπός ήταν η αντιμετώπιση της «κόκκινης απειλής» που αντιπροσώπευαν η ΕΣΣΔ και τα ευρωπαϊκά κομμουνιστικά κινήματα, η ενσωμάτωση των δυτικών λαών στη «κοινοβουλευτική-μαζική δημοκρατία», καθώς και η εμβάθυνση και επέκταση της ελεύθερης αγοράς και του εμπορίου σε συνεργασία με τους νεοεμφανιζόμενους διεθνικούς θεσμούς όπως ΔΝΤ και Διεθνής Τράπεζα. Μέχρι την έναρξη της δεκαετίας του ΄80 περίπου η διαδικασία αυτή καθοδηγούμενη από τη κεϋνσιανική - κρατική ρύθμιση χρωματιζόταν από τη σοσιαλδημοκρατική πολιτική του «κράτους κοινωνικής ευημερίας».
Στη συνέχεια η αντικατάσταση της σοσιαλδημοκρατικής από τη νεοφιλελεύθερη ρύθμιση καταγράφτηκε στην «Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη» (1986) και στις διαδοχικές συνθήκες του «Μάαστριχτ» ( Ε.Ε. - 1992), του Άμστερνταμ (1997) και της Νίκαιας (2000) με τις οποίες αναδύθηκε η καθιερώθηκε η αντιδραστική Ευρωπαϊκή Ένωση των αρχών του 21ου Αιώνα. Αποτέλεσμα των εσωτερικών αντιλαϊκών διαχειριστικών πολιτικών που εξάσκησαν πανομοιότυπα τόσο τα δεξιά συντηρητικά όσο και τα νεοδεξιά σοσιαλφιλελεύθερα κόμματα ήταν η κατακρήμνιση του προτύπου και των υπηρεσιών του λεγόμενου «κοινωνικού κράτους» και της «πλήρους απασχόλησης», η προωθημένη ιδιωτικοποίηση (παιδεία, υγεία, ασφάλιση κ.α) και η ένταξη όλων των τομέων στις διαδικασίες συσσώρευσης και κερδοφορίας του κεφαλαίου. Αυτό δεν συνιστά κάποιο παροδικό στοιχείο που θα μπορούσε να παραμεριστεί μέσα από κάποιες εκλογικές μεταβολές στη συσχέτιση των δυνάμεων, όπως αυτοπαραμυθιάζεται και μυθολογεί η σοσιαλδημοκρατική, μεταρρυθμιστική αριστερά αλλά είναι ένας δομικός άξονας κίνησης της «ευρωκοινοτικής» και γενικότερα της οικουμενικευμένης αγοραίας οικονομίας μέσα στην οποία προωθούνται τα συμφέροντα της Ευρολιγαρχίας. Η νεοφιλελελέυθερη οικουμενίκευση αντανακλά μια θεμελιακή αλλαγή των αντικειμενικών όρων (αποκέντρωση-αναδιάρθρωση και διεθνοποίηση όλων των αγορών χρήματος, κεφαλαίου και εργασίας, με φορέα τις πολυεθνικές εταιρίες για την εξυπηρέτηση των αναγκών τους) που σε αλληλεξάρτηση με την μεταβολή των υποκειμενικών όρων (αποδιοργάνωση του εργατικού κινήματος αλλά και των άλλων κοινωνικών κινημάτων-όπως π.χ. της νεολαίας κλπ) στις χώρες της Εσπερίας καθώς και η πτώση του «κρατικού σοσιαλισμού» στις χώρες της Ανατολής, επέτρεψαν την ανάπτυξη και επιβολή του νεοφιλελευθερισμού.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπάγεται στην Αμερικάνικη πολεμική στρατηγική και στο «αντιτρομοκρατικό» δόγμα του «προληπτικού πολέμου» και των ταυτόχρονα «πολλαπλών πολέμων». (ευρωατλαντισμός) Αυτά τα στηρίζει γενικά αλλά και στα πλαίσια του ΝΑΤΟ με τρόπο ειδικό. Παραβλέπει στον εσωτερικό της χώρο τις όποιες αντιδράσεις των κοινωνικοπολιτικών κινημάτων, είτε απροσχημάτιστα είτε με άλλοθι (π.χ. αναφορά σε «ρήτρα αλληλεγγύης»), και συνεργεί απροκάλυπτα στη κατατρομοκράτηση χωρών και λαών ώστε να μην αντιδρούν στη καταπίεση και καταλήστευση τους. Η Ευρολιγαρχία, ως το πρόθυμο τμήμα της Πλανητικής Ολιγαρχίας, στήριξε όλες τις πολεμικές σταυροφορίες και επιθέσεις ενάντια στη Γιουγκοσλαβία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, τη Σομαλία ενώ ενισχύει τις επιθετικές προετοιμασίες και επεμβάσεις σε άλλες χώρες για την «καταπολέμηση τρομοκρατίας», για «ανθρωπιστική βοήθεια» ή για την «διευθέτηση κρίσεων» (π.χ. σχέδιο αποστολής στο Τσαντ 20.000 στρατιωτών με αναβαθμισμένο εξοπλισμό), Παράλληλα στο εσωτερικό των δυτικών χωρών πρώτο της μέλημα είναι η ακύρωση κάθε δυνατότητας για ωρίμανση και σύγκλιση των ρευμάτων και κινήσεων αντίστασης σε μια ενωμένη, αποτελεσματική και δημοκρατική ριζοσπαστική αντιπολίτευση του καπιταλισμού, με ταυτόχρονη ευλυγισία για μερικές, δευτερεύουσας σημασίας ενδεχομένως παραχωρήσεις στη μεταρρυθμιστική σοσιαλδημοκρατική αριστερά που ονειρεύεται τον «καπιταλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο» και τον εαυτό της στη θέση του κυβερνητικού «διαχειριστή»
Μεταρρυθμιστική Συνθήκη και Μεταρρυθμιστική Αριστερά
«Η δική μας αντίληψη είναι για μια Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία κατευθύνεται σε προσανατολισμούς όπως η στερέωση και ανάπτυξη στις σημερινές συνθήκες του κοινωνικού κράτους, η απάντηση στα μεγάλα ζητήματα των πολιτών συμπεριλαμβανομένων και των νέων όπως είναι τα ζητήματα της ανεργίας, της απασχόλησης, του ικανοποιητικού βιοτικού επιπέδου, ο περιορισμός και ο έλεγχος στη δράση των μεγάλων επιχειρήσεων, η αντιμετώπιση μιας παγκόσμιας οικονομίας - «Καζίνο», η επίλυση των οικολογικών προβλημάτων, η προώθηση μιας πολιτικής ειρήνης και η απομάκρυνση της ΕΕ από την επικυριαρχία και τις επιρροές των ΗΠΑ. Σε αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε και σε αυτή την κατεύθυνση πιστεύουμε ότι πρέπει να αναφέρονται οι όποιες αλλαγές γίνονται στις συνθήκες της ΕΕ.» (Δηλώσεις Αλ. Αλαβάνου για τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. και για τη νέα Συνταγματική Συνθήκη της ΕΕ- 16-10-2007)
Κατά πόσο όλα τούτα έχουν στοιχειώδη γνωσιοθεωρητική και πολιτική σοβαρότητα; Με βάση όσα αναφέρθηκαν και με δεδομένο ότι στις συνθήκες του σημερινού παγκόσμιου συστήματος, των ανοικτών και ελεύθερων αγορών, με μηχανισμούς (όπως το ΝΑΤΟ και η Ε.Ε.) που αναπτύχθηκαν ακριβώς για να υπηρετήσουν την οικουμενίκευση, που όλες οι πτέρυγες της πλανητικής ολιγαρχίας ενεργούν από κοινού και τα συμφέροντα τους αλληλοεξαρτώνται, είναι καθαρή ψευδαίσθηση η κοσμοεικόνα της μεταρρυθμιστικής, σοσιαλδημοκρατικής αριστεράς με βάση την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να τιθασεύσει τις υπερεθνικές επιχειρήσεις και να επαναδιαμορφωθεί με άξονα το σοσιαλδημοκρατικό πρότυπο του «κράτους πρόνοιας» , τη «κοινωνική αγορά» και να μπει σε ένα δρόμο «ειρήνης» και οικολογικής εξισορρόπησης. Και είναι επίσης ένας δεξιοστρεφής ιδεολογικός αναθεωρητισμός τόσο όλος αυτός ο τρόπος κριτικής της «Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης» από την σοσιαλδημοκρατική αριστερά, που καταγγέλλει το νεοφιλελεύθερο περιεχόμενο της αλλά αποφεύγει κάθε στρατηγική και τακτική επιλογή αντιπαράθεσης προς τον ιμπεριαλισμό και την αγοραία καπιταλιστική οικονομία η οποία και εξυπηρετείται από αυτόν τον νεοφιλελευθερισμό, όσο και όλη η προπαγάνδα, με «αταξικές» κορώνες, της «άλλης Ευρώπης» και του «άλλου-εφικτού κόσμου», προκρίνοντας μια εργαλειακή μεταρρυθμιστική πολιτική ενδοσυστημικού προσανατολισμού.
Επίλογος
« Να διενεργηθούν δημοψηφίσματα , την ίδια ημέρα , σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για τη νέα Συνταγματική Συνθήκη της Ε.Ε.ζήτησε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Α. Αλαβάνος, μετά τη σημερινή συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΝ.» (ΑΠΕ 16-10-2007)
Η άποψη για δημοψήφισμα την ίδια ημέρα, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο αποτελεί μια επικίνδυνη θέση. Αρχές του 2006 η πρόταση τούτη είχε «διακινηθεί» μέσα στην Ευρωβουλή με τη λογική να αποτυπωθεί μια πανευρωπαϊκή πλειοψηφία του «Ναι», νομιμοποιητική για την «Μεταρρυθμιστική Συνθήκη».
Μόνο τα ξεχωριστά δημοψηφίσματα σε κάθε κράτος-μέλος θα μπορούσαν να δώσουν τη δυνατότητα να εκφραστεί η λαϊκή θέληση και ενδεχομένως και η απόρριψη του «νέου» ευρωσυντάγματος. Επιπλέον η καθοριστική και κρίσιμη ανάγκη και υποχρέωση της ριζοσπαστικής Αριστεράς είναι να αντιληφθεί:
-Τη δομική και όχι συγκυριακή φύση της νεοφιλελεύθερης οικουμενίκευσης πράγμα που σημαίνει ότι η ανατροπή της δεν μπορεί να επιτευχθεί εντός της Ε.Ε. και της σύγχρονης διεθνούς κεφαλαιοκρατικής οικονομίας.
-Την σπουδαιότητα υπέρβασης της ηγεμονικής επιρροής τόσο της σοσιαλφιλελεύθερης όσο και της σοσιασλδημοκρατικής πολιτικής. Η ανάπτυξη ενός ενωμένου μαζικού ριζοσπαστικού λαϊκού κινήματος προσανατολισμένου πέρα από το καπιταλισμό έχει προτεραιότητα για την αποτελεσματική ενίσχυση και επαγωγή των αυθόρμητων, σποραδικών καθώς και ατελέσφορων μορφών κοινωνικής κινητοποίησης.
-Το καθολικό, διαρκές και ανεκπλήρωτο έως τώρα αίτημα για σύγκλιση των αριστερών ριζοσπαστικών πολιτικών σχημάτων, κινήσεων ρευμάτων και προσώπων προς μια ενωμένη, δημοκρατική και αποτελεσματική αντισυστημική αντιπολίτευση, πάνω στη βάση ενός ελάχιστου αντιιμπεριαλιστικού σχεδίου με εθνική, δημοκρατική και κοινωνικοαπελευθερωτική στοχοθεσία. Βασική προϋπόθεση η …«αυτο-οικο θεραπευτική αγωγή»! Δηλαδή η αυτο-οικοϋπέρβαση των εγωκεντρικών εμμονών και των καταστροφικών αξιώσεων υποκειμενικής ισχύος που μεταβάλουν και μοριοποιούν τις μικροσκοπικές «οάσεις» σε ακόμα πιο μικροσκοπικές «ερήμους» . Η κατανόηση πως δεν υφίσταται αφ εαυτής «αντικαπιταλιστική» πρόθεση και δράση εάν δεν περιλαμβάνει την υπερκαθορίζουσα (και μη-καιροσκοπική) ενοποιητική πολιτική. Σε μια τέτοια Δημοκρατική Ενότητα της Ριζοσπαστικής Αριστεράς θα μπορούσαν να μετέχουν όλες οι ριζοσπαστικές υποκειμενικότητες με παράλληλη πολιτική αυτοτέλεια, ως κύρια οδός αντίστασης απέναντι στην ολιγαρχική πολιτική.
